Proverbs 14

1Nwanyị maara ihe na-ewu ụlọ ya,
ma nwanyị nzuzu na-eji aka ya akwada ụlọ ya.

2Ime ihe ziri ezi bụ ịtụ egwu Onyenwe anyị;
ma ndị na-ejehie nʼụzọ ha na-akpọ ya asị.

3Ọnụ onye nzuzu na-ekwupụta okwu mpako,
ma egbugbere ọnụ onye maara ihe na-echebe ha.

4Mgbe ehi na-adịghị, ụlọ ebe a na-azụ anụ na-adị ọcha,
ma site nʼike ehi ihe omume nke ubi na-ejupụta nʼụlọ.

5Onye akaebe eziokwu adịghị aghọgbu mmadụ,
ma onye akaebe ụgha na-agha ụgha mgbe ọbụla.

6Onye na-akwa emo na-achọ amamihe ma ọ dịghị achọta ya;
ma ihe ọmụma na-abịara onye nwere nghọta ọsịịsọ.

7Si nʼebe onye nzuzu wezuga onwe gị,
nʼihi na ị gaghị achọta ihe ọmụma nʼọnụ ya.

8Amamihe nke onye nwere uche bụ ihe na-eme ka ọ mata ebe ọ na-aga,
ma enweghị uche nke ndị nzuzu bụ aghụghọ.

9Ndị nzuzu na-eji okwu idozi ihe mmehie mebiri akwa emo;
ma obi ebere ka a na-achọta nʼetiti ndị omume ha ziri ezi.

10Ọ bụ naanị onye ihe na-eme maara ụfụ ya,
ọ dịghị onye ọzọ ga-eso keta ọṅụ ya.

11A ga-ala ụlọ onye ajọ omume nʼiyi,
ma ụlọ ikwu onye omume ya ziri ezi ga-awasa ka igu.

12Ọ dị ụzọ nke ziri ezi nʼanya mmadụ,
ma nʼikpeazụ ọ na-eduba nʼọnwụ.

13Ọ bụladị nʼime ọchị obi mgbu na-adị,
ma ọṅụ nwere ike kwụsị nʼiru ụjụ.

14Ndị na-ekwesighị ntụkwasị obi aghaghị inweta ụgwọ ọrụ ha,
ma ezi mmadụ ga-enwetakwa ụgwọ ọrụ ya.

15Onye na-enweghị uche na-ekwenye ihe niile a gwara ya;
ma onye nwere uche na-atule mara ebe ọ na-eje.

16Onye mara ihe na-atụ egwu Onyenwe anyị na-ewezugakwa onwe ya nʼihe ọjọọ,
ma onye nzuzu na-ewebiga iwe oke ma na-eche na ọ ka bụ onye kwesiri ntụkwasị obi.

17Onye iwe ọkụ na-eme ihe nzuzu,
ma onye na-echepụta nzube ọjọọ ka a na-akpọ asị.

18Ndị na-enweghị uche na-enweta ụgwọ ọrụ nke uche gbagọrọ agbagọ,
ma onye nwere uche na-enweta ihe ọmụma.

19Ndị ọjọọ ga-akpọ isiala nʼihu ndị ezi mmadụ,
ndị ajọ omume ga-ada nʼọnụ ụzọ ama ndị ezi omume.

20Ọ bụladị ndị agbataobi onye ogbenye na-akpọ ya asị,
ma ọgaranya na-enwe ọtụtụ ndị enyi.

21Onye na-eleda onye agbataobi ya anya na-emehie,
ma onye na-emere ndị ogbenye ebere ka ihe ga-agara nke ọma.

22Ndị na-ezube ihe ọjọọ, ha ọ naghị akpafu?
Ma ndị na-ezube ihe ọma na-achọta ịhụnanya na ikwesi ntụkwasị obi.

23Ịrụsị ọrụ ike na-eweta uru;
ma oke okwu na-eweta ụkpa.

24Okpueze nke ndị maara ihe bụ akụnụba ha,
ma enweghị uche nke ndị nzuzu na-emepụta naanị ihe na-abaghị uru.

25Onye na-agba akaebe eziokwu na-anapụta ndụ mmadụ,
ma onye akaebe ụgha bụ onye aghụghọ.

26Onye ọbụla na-atụ egwu Onyenwe anyị nwere ebe mgbaba;
nye ụmụ ya ọ ga-abụkwa ebe ize ndụ.

27Ịtụ egwu Onyenwe anyị bụ isi iyi nke ndụ;
nke na-eme ka mmadụ ghara ịma nʼọnya ọnwụ.

28Otuto onye eze na-enwe dabeere nʼọnụọgụgụ ndị ọ na-achị,
e wezuga ndị ọ na-achị, eze enweghị ugwu ọbụla.

29Onye na-enwe ndidi nwere ọtụtụ nghọta,
ma onye obi ọkụ na-egosi enweghị uche ya.

30Ndụ dị jụụ na-eme ka ụbọchị mmadụ dị ogologo;
ekworo na-eme ka o ree ure.

31Onye ọbụla na-emegbu onye ogbenye na-elelị Chineke kere ha anya,
ma onye na-emere onye ogbenye ebere na-asọpụrụ Chineke.

32Ọ bụladị nʼọnwụ onye ezi omume nwere ebe mgbaba nʼime Chineke,
ma ndị ajọ omume na-ala nʼiyi, mgbe mbibi bịara.

33Nʼobi onye nwere nghọta ka amamihe na-anọgide,
ma ọ bụladị nʼetiti ndị nzuzu ọ na-eme ka amara ya.

34Ezi omume na-ewuli mba elu,
ma mmehie bụ ihe ihere nye ndị ọbụla.

35Eze na-aṅụrị ọṅụ nʼihi odibo maara ihe;
ma odibo na-eweta ihere na-akpali oke iwe ya.